شارژر لپ‌تاپ وصل است ولی کار نمی‌کند، راهنمای عیب‌یابی و تعمیر
شارژر لپ‌تاپ چراغ می‌زند ولی دستگاه شارژ نمی‌شود؟ عیب‌یابی مرحله‌به‌مرحله
اگر چراغ روی شارژر لپ‌تاپ روشن است (یا حتی LED کنار پورت شارژ لپ‌تاپ چشمک می‌زند) اما باتری درصد اضافه نمی‌کند و ویندوز پیام Plugged in, not charging نشان می‌دهد، تنها نیستید. این حالت یعنی منبع تغذیه «برق دارد» اما یکی از حلقه‌های زنجیرهٔ شارژ—از آداپتور و کابل گرفته تا پورت/کانکتور شارژ، باتری، درایورها و مدار شارژ مادربرد—در انجام تبادل توان یا «اجازهٔ شارژ» مشکل دارد. هدف این راهنما این است که قدم‌به‌قدم و از ساده‌ترین تست‌ها به تخصصی‌ترین بررسی‌ها پیش برویم تا سریعاً ریشهٔ مشکل را پیدا کنید.
چرا چراغ شارژر روشن هست اما شارژر لپ تاپ را شارژ نمی‌کند؟ (نگاه سریع به دلایل رایج)
-
آداپتور و کابل DC: توان ناکافی یا ناسازگار (وات پایین‌تر از نیاز دستگاه)، سیم‌قطعی در کابل، فیش شُل یا پین‌شکسته، آداپتور فیک یا معیوب.
-
USB-C/Power Delivery: کابل USB-C غیراستاندارد یا ۶۰ وات در حالی‌که لپ‌تاپ ۱۰۰ وات می‌خواهد؛ مذاکرهٔ PD انجام نمی‌شود یا شارژر فقط داده را پشتیبانی می‌کند.
-
پورت/کانکتور شارژ لپ‌تاپ: گردوغبار، اکسیدشدگی، لق‌شدن سوکت، شکستگی پین مرکزی (به ویژه در برخی از لپ تاپ های دل و اچ‌پی). (آشنایی با انواع کانکتور و سوکت شارژر لپ تاپ)
-
باتری: فرسودگی شدید (Full Charge Capacity پایین)، دمای خارج از محدوده، قفل حفاظتی BMS، یا فعال بودن حالت‌های محافظ باتری (Battery Conservation/Charge Limit) که عمداً شارژ را متوقف می‌کند.
-
نرم‌افزار/تنظیمات: درایور چیپست/باتری، BIOS/UEFI قدیمی، پروفایل‌های صرفه‌جویی انرژی، محدودیت شارژ روی ۶۰–۸۰٪ (لنوو/ایسوس/دل)، کالیبراسیون به‌هم‌خورده.
-
مصرف لحظه‌ای بالا: هنگام رندر/بازی، توان مصرفی سیستم از توان شارژر بیشتر می‌شود و باتری تخلیه یا ثابت می‌ماند.
-
مدار شارژ مادربرد: خرابی MOSFETها یا IC شارژ—علتی تخصصی که نیاز به تعمیرکار دارد.
در بخش‌های بعدی، یک چک‌لیست عیب‌یابی مرحله‌به‌مرحله ارائه می‌کنیم: از تست پریز و آداپتور شروع می‌کنیم، وضعیت کابل و پورت را بررسی می‌کنیم، سراغ تنظیمات ویندوز/BIOS و گزارش‌های نرم‌افزاری می‌رویم، سپس سناریوهای USB-C/PD، آداپتورهای جایگزین، و در نهایت نشانه‌های خرابی مدار شارژ را مرور می‌کنیم—با نکات ایمنی و تصمیم‌گیری اینکه کِی باید دستگاه را به تعمیرکار بسپارید. با پارت لپ همراه باشید.
نکتهٔ ایمنی کوتاه: اگر بوی سوختگی، داغی غیرمعمول آداپتور/پورت، صدای جرقه یا تغییر رنگ پورت دیدید، فوراً شارژر را جدا کنید و تا بررسی تخصصی، تست را ادامه ندهید.
راهنمای عیب‌یابی مرحله‌به‌مرحله شارژر لپ تاپ
خیلی از کاربران لپ‌تاپ با مشکلی مشابه مواجه می‌شوند: چراغ آداپتور یا لپ‌تاپ روشن است، اما باتری شارژ نمی‌شود. این موضوع می‌تواند ناشی از خرابی سادهٔ کابل یا حتی نقص در مادربرد باشد. در این مقاله، به‌صورت مرحله‌به‌مرحله بررسی می‌کنیم که چطور مشکل را پیدا کنید و قبل از مراجعه به تعمیرکار، خودتان چند تست مهم را انجام دهید.
مرحله اول: بررسی منبع برق و آداپتور
اولین قدم این است که مطمئن شوید برق به‌درستی به آداپتور می‌رسد:
-
پریز برق یا چندراهی را تست کنید: لپ‌تاپ را مستقیم به پریز دیواری وصل کنید. گاهی مشکل از محافظ یا چندراهی برق است.
-
چراغ و صدای آداپتور را بررسی کنید: چراغ باید یکنواخت و ثابت باشد. هرگونه چشمک‌زدن سریع، صدای وزوز یا بوی سوختگی نشانهٔ خرابی آداپتور است.
-
بررسی ولتاژ و آمپر: روی آداپتور مشخصات درج شده است. اگر ولتاژ یا آمپر کمتر از نیاز لپ‌تاپ باشد، شارژ انجام نمی‌شود یا بسیار کند است. (آیا استفاده از شارژر با آمپر بالاتر به لپ تاپ آسیب وارد می‌کند؟)
-
تست کابل DC یا USB-C:
-
در کابل‌های USB-C فقط کابل‌هایی که از فناوری Power Delivery (PD) پشتیبانی می‌کنند می‌توانند لپ‌تاپ را شارژ کنند.
-
در کابل‌های DC گرد شکستگی داخلی شایع است؛ اگر با تکان‌دادن کابل لحظه‌ای شارژ می‌شود، احتمالاً کابل معیوب است.
-
مرحله دوم: بررسی پورت و اتصال لپ‌تاپ
گاهی همه‌چیز درست است، اما مشکل از محل اتصال به لپ‌تاپ است:
-
بازرسی سوکت لپ‌تاپ: با چراغ‌قوه داخل پورت را نگاه کنید. گردوغبار یا پرز ممکن است مانع اتصال کامل شود.
-
تست لق بودن: اگر فیش داخل پورت تکان می‌خورد یا باید فشار دهید تا وصل شود، پورت شُل یا ترک‌خورده است.
-
تمیزکاری ایمن: با دمندهٔ هوا یا برس نرم پورت را تمیز کنید (هرگز از اجسام فلزی یا نوک تیز استفاده نکنید).
مرحله سوم: بررسی تنظیمات نرم‌افزاری
اگر اتصال برق مشکلی ندارد، نوبت بررسی نرم‌افزار و سیستم‌عامل است:
-
پیغام ویندوز را بررسی کنید: عبارت Plugged in, not charging معمولاً به دلیل محدودیت نرم‌افزاری ظاهر می‌شود.
-
حالت Battery Conservation Mode: در لپ‌تاپ‌های لنوو، ایسوس و دل این حالت باعث می‌شود شارژ روی ۶۰–۸۰٪ متوقف شود تا عمر باتری افزایش یابد.
-
آپدیت یا نصب مجدد درایور باتری: از مسیر Device Manager → Batteries می‌توانید درایور را آپدیت یا حذف و سپس ریستارت کنید.
-
به‌روزرسانی BIOS/UEFI: نسخهٔ قدیمی BIOS می‌تواند باعث مشکلات مدیریت انرژی شود. حتماً نسخهٔ جدید را از سایت رسمی سازنده دانلود کنید.
مرحله چهارم: بررسی سلامت باتری
وقتی مطمئن شدید همه‌چیز درست است، باید خود باتری را بررسی کنید:
-
تولید گزارش باتری در ویندوز: با دستور زیر در PowerShell گزارش وضعیت باتری ایجاد کنید:
powercfg /batteryreport
-
اگر Full Charge Capacity نسبت به Design Capacity بیش از ۲۰٪ کاهش داشته باشد، باتری فرسوده است.
-
تست باتری جداشدنی: باتری را خارج کنید و لپ‌تاپ را فقط با آداپتور روشن کنید. اگر دستگاه بدون مشکل کار می‌کند، مشکل از خود باتری است.
-
تست باتری داخلی: با نرم‌افزارهایی مثل HWMonitor یا AIDA64 می‌توانید ولتاژ و سلامت سلول‌های باتری را بررسی کنید.
مرحله پنجم: تست با شارژر جایگزین
گاهی مشکل از آداپتور یا کابل اصلی است، حتی اگر چراغ آن روشن باشد. برای اطمینان:
-
شارژر اصلی (Original) را تست کنید: اگر از قبل شارژر اصلی لپ‌تاپ را تعویض کرده‌اید و حالا از شارژر متفرقه استفاده می‌کنید، احتمال ناسازگاری وجود دارد. همیشه اولویت با شارژر اورجینال است.
-
استفاده از شارژر جایگزین سازگار: مشخصات ولتاژ (V) و آمپر (A) باید دقیقاً با نیاز لپ‌تاپ یکی باشد. اگر آمپر کمتر باشد، لپ‌تاپ روشن می‌شود اما شارژ نمی‌کند.
-
تست با شارژر USB-C: در مدل‌های جدید، اگر لپ‌تاپ شما چند پورت USB-C دارد، همهٔ آن‌ها قابلیت شارژ ندارند. پس شارژر را روی تمام پورت‌ها امتحان کنید.
-
تست شارژر روی لپ‌تاپ مشابه: اگر امکان دارید شارژر را روی یک لپ‌تاپ مشابه یا باتری دیگر امتحان کنید. این کار سریع‌ترین راه برای اطمینان از سالم بودن شارژر است.
مرحله ششم: بررسی مادربرد و مدار شارژ
اگر تمام مراحل قبلی بی‌نتیجه ماند، مشکل می‌تواند در سخت‌افزار داخلی لپ‌تاپ باشد:
-
مدار شارژ مادربرد: این بخش وظیفه مدیریت جریان ورودی و شارژ باتری را دارد. هرگونه خرابی در آی‌سی‌های مدیریت توان (Power IC) باعث عدم شارژ می‌شود.
-
اتصال‌های داخلی: کابل‌های فلت بین برد شارژ و مادربرد ممکن است قطع یا شُل شده باشند.
-
نشانه‌های خرابی برد:
-
شارژر داغ می‌شود ولی لپ‌تاپ شارژ نمی‌شود.
-
چراغ لپ‌تاپ چشمک می‌زند یا بین حالت AC و Battery تغییر می‌کند.
-
-
راه‌حل: در این مرحله، کاربر عادی نمی‌تواند به‌تنهایی مشکل را رفع کند و نیاز به تعمیرکار متخصص وجود دارد.
چه زمانی نیاز به مراجعه فوری به تعمیرکار داریم؟
گاهی برخی مشکلات شارژ لپ‌تاپ با روش‌های ساده مثل تمیزکردن پورت یا تست شارژر جایگزین حل می‌شوند. اما در برخی شرایط، ادامه‌دادن استفاده می‌تواند به قطعات حساس مثل مادربرد یا باتری آسیب جدی بزند. در این موارد باید هرچه سریع‌تر لپ‌تاپ را به یک مرکز تعمیرات معتبر ببرید:
-
بوی سوختگی یا جرقه از شارژر یا لپ‌تاپ: این نشانه خرابی مدار برق است و استفاده بیشتر می‌تواند خطر آتش‌سوزی داشته باشد.
-
خاموش شدن ناگهانی لپ‌تاپ در حین شارژ: این اتفاق معمولاً به‌دلیل ایراد در مدار شارژ یا پاور آی‌سی مادربرد است.
-
گرم‌شدن بیش‌ازحد شارژر یا باتری: حرارت غیرعادی می‌تواند نشانه اتصال کوتاه یا خرابی سلول‌های باتری باشد.
-
چراغ شارژ لپ‌تاپ به‌طور غیرطبیعی چشمک می‌زند: این علامت می‌تواند کد خطای سخت‌افزاری باشد که نیاز به بررسی تخصصی دارد.
-
باتری جدید هم شارژ نمی‌شود: اگر حتی پس از تعویض باتری، مشکل پابرجاست، به‌احتمال زیاد ایراد از مدار شارژ مادربرد است.
:: توصیه مهم: اگر لپ‌تاپ شما هنوز گارانتی دارد، بهتر است قبل از هر اقدام، دستگاه را به نمایندگی رسمی بسپارید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم مقاله " 7 نشانه اصلی خرابی شارژر لپ‌تاپ + راه حل و روش‌های پیشگیری " را نیز در همین رابطه مطالعه فرمایید.
سوالات متداول
۱. چرا چراغ شارژر لپ‌تاپ چشمک می‌زند ولی لپ‌تاپ شارژ نمی‌شود؟
چشمک‌زدن چراغ معمولاً نشانه وجود مشکل در آداپتور، کابل شارژ، یا مدار شارژ لپ‌تاپ است. گاهی هم به دلیل نوسان برق یا خرابی باتری این اتفاق رخ می‌دهد.
۲. اگر چراغ شارژر چشمک بزند اما باتری پر شود، آیا ایرادی وجود دارد؟
بله. حتی اگر باتری شارژ شود، چشمک‌زدن چراغ غیرطبیعی است و می‌تواند هشدار اولیه از خرابی آینده شارژر یا کابل باشد. بهتر است بررسی تخصصی انجام شود.
۳. آیا استفاده از شارژر تقلبی باعث این مشکل می‌شود؟
بله. شارژرهای غیر اصل (Fake) ولتاژ و جریان ناپایدار تولید می‌کنند و می‌توانند هم چراغ را دچار چشمک‌زدن کنند و هم به باتری و مادربرد آسیب برسانند.
۴. چه زمانی باید باتری لپ‌تاپ را تعویض کنیم؟
اگر در گزارش‌های باتری (Battery Report) ظرفیت واقعی (Full Charge Capacity) بیش از ۲۰–۳۰٪ کمتر از ظرفیت طراحی (Design Capacity) باشد، وقت تعویض باتری است.
۵. آیا نرم‌افزارهای مدیریت باتری می‌توانند این مشکل را حل کنند؟
در بعضی موارد بله. اگر مشکل مربوط به کالیبراسیون یا تنظیمات پاور ویندوز باشد، ریست تنظیمات یا آپدیت BIOS و درایورها می‌تواند کمک کند. اما در صورت ایراد سخت‌افزاری، نرم‌افزار کافی نیست.
۶. اگر شارژر چشمک بزند، می‌توان همچنان از لپ‌تاپ استفاده کرد؟
خیر. این کار ریسک دارد چون نوسان برق می‌تواند به مادربرد یا هارد ضربه بزند. بهتر است سریعاً عیب‌یابی یا تعمیر انجام شود.
روش‌های پیشگیری و نگهداری از شارژر لپ‌تاپ
نگهداری درست از شارژر لپ‌تاپ نه‌تنها عمر باتری و آداپتور را افزایش می‌دهد، بلکه جلوی مشکلاتی مثل چشمک‌زدن چراغ شارژر یا شارژ نشدن دستگاه را هم می‌گیرد. رعایت نکات زیر بسیار مهم است:
-
از پریز برق مطمئن استفاده کنید
اتصال شارژر به پریزهای بی‌کیفیت یا بدون محافظ نوسان برق، یکی از عوامل اصلی خرابی آداپتور و کابل است. همیشه از محافظ ولتاژ یا چندراهی استاندارد استفاده کنید. -
کابل شارژ را بیش از حد خم نکنید
پیچاندن، تا کردن یا فشار آوردن روی کابل باعث قطع شدن رشته‌های داخلی می‌شود. بهترین کار این است که بعد از استفاده، کابل را به شکل دایره‌ای جمع کنید. -
شارژر را در محیط خنک نگه دارید
گرما دشمن اصلی شارژر و باتری است. شارژر را روی سطوح نرم مثل فرش یا تخت قرار ندهید، چون جریان هوا قطع می‌شود و آداپتور بیش از حد داغ خواهد شد. -
از شارژرهای اورجینال یا تاییدشده استفاده کنید
شارژرهای تقلبی یا بی‌کیفیت ولتاژ ناپایدار تولید می‌کنند که هم چراغ شارژر را دچار مشکل می‌کند و هم می‌تواند باتری و مادربرد لپ‌تاپ را بسوزاند. همیشه شارژر اصلی یا برند معتبر بگیرید. -
شارژر را هنگام رعدوبرق یا نوسان برق جدا کنید
در شرایط برق‌گرفتگی یا نوسانات شدید، جدا کردن شارژر از پریز بهترین راه پیشگیری از آسیب است. -
از کشیدن ناگهانی کابل خودداری کنید
بیرون کشیدن سریع و با فشار کابل، هم به کانکتور لپ‌تاپ آسیب می‌زند و هم احتمال شل شدن سوکت را افزایش می‌دهد. -
مرتب گردوغبار را تمیز کنید
تجمع گردوغبار در محل اتصال شارژر و پورت لپ‌تاپ می‌تواند باعث اتصالی یا ضعف در انتقال جریان شود.
چه زمانی باید شارژر لپ‌تاپ تعویض شود؟
گاهی مشکل شارژ نشدن لپ‌تاپ با چند تست ساده یا تعمیر جزئی برطرف می‌شود، اما در بعضی موارد شارژر دیگر قابل استفاده نیست و باید آن را با نمونه‌ی جدید و اورجینال جایگزین کرد. مهم‌ترین نشانه‌های تعویض شارژر عبارتند از:
-
قطع و وصل شدن مداوم شارژ
اگر هنگام حرکت دادن کابل یا آداپتور، جریان برق قطع و وصل می‌شود، احتمال دارد کابل داخلی یا سوکت آسیب جدی دیده باشد و تعمیر جواب ندهد. -
بوی سوختگی یا داغ شدن بیش از حد
داغ شدن شدید یا انتشار بوی سوختگی نشانه خرابی قطعات داخلی آداپتور است. ادامه استفاده می‌تواند خطر آتش‌سوزی یا آسیب به لپ‌تاپ ایجاد کند. -
چراغ شارژر چشمک می‌زند اما لپ‌تاپ شارژ نمی‌شود
این حالت معمولاً به‌خاطر خرابی خازن‌ها یا مدار داخلی آداپتور رخ می‌دهد و به‌جای تعمیر، تعویض کامل توصیه می‌شود. -
خروجی ولتاژ نامنظم یا غیر استاندارد
اگر ولتاژ خروجی شارژر پایین‌تر یا بالاتر از مقدار مورد نیاز لپ‌تاپ باشد، باتری آسیب می‌بیند. در چنین شرایطی باید حتماً شارژر تعویض شود. -
آسیب دیدگی فیزیکی جدی کابل یا آداپتور
پارگی شدید کابل، له شدن یا شکستگی بدنه‌ی آداپتور، هم از نظر ایمنی خطرناک است و هم باعث شارژ نشدن درست لپ‌تاپ می‌شود. -
شارژر با لپ‌تاپ سازگار نیست
استفاده از شارژر غیر اورجینال یا با توان و ولتاژ متفاوت می‌تواند به باتری و مادربرد آسیب بزند. اگر چنین شارژری دارید، بهترین راه تعویض آن با نمونه اصلی است.
جمع‌بندی
مشکل شارژر لپ‌تاپ چراغ می‌زند ولی دستگاه شارژ نمی‌شود یکی از رایج‌ترین مواردی است که کاربران لپ‌تاپ تجربه می‌کنند. این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از یک کابل آسیب‌دیده یا اتصال شل گرفته تا خرابی مدار داخلی آداپتور یا حتی ایراد در باتری و مادربرد لپ‌تاپ.
برای عیب‌یابی صحیح باید مرحله‌به‌مرحله پیش بروید: ابتدا کابل و سوکت را بررسی کنید، سپس سلامت آداپتور و ولتاژ خروجی را تست کنید، بعد از آن باتری و در نهایت تنظیمات نرم‌افزاری یا آپدیت بایوس را بررسی نمایید.
اگر هیچ‌کدام از این مراحل مشکل را حل نکرد، وقت آن است که به یک تعمیرکار حرفه‌ای مراجعه کنید. همچنین در شرایطی مثل داغ شدن بیش از حد، بوی سوختگی یا قطع و وصل شدن جریان برق، بهتر است شارژر را به‌طور کامل تعویض کنید تا از آسیب بیشتر به لپ‌تاپ جلوگیری شود.
در نهایت، انتخاب یک شارژر اورجینال و سازگار با مدل لپ‌تاپ، نگهداری صحیح از کابل و اجتناب از فشار یا پیچ‌خوردگی مداوم، می‌تواند عمر شارژر شما را افزایش دهد و مانع بروز مشکلات مشابه در آینده شود.
